चिकाने कुटुंब मुर्त्या बनविण्याची ४थी पिढी

चिकाणे कुटुंब मुर्त्या बनवण्याचा काम चार पिढ्यापासून सुरू

खामगांव :- (साभार मो.फारुख सर)

दरवर्षीप्रमाणे, २०२५ मध्येही देशभरात गणेश चतुर्थीचा उत्सव भक्ती आणि उत्साहाने साजरा केला जाईल. हा दिवस भगवान गणेशाचा जन्मदिवस म्हणून साजरा केला जातो आणि विशेषतः महाराष्ट्र, कर्नाटक, आंध्र प्रदेश आणि तेलंगणामध्ये त्याची भव्यता पाहण्यासारखी आहे. दहा दिवस चालणारा हा उत्सव केवळ भक्तांसाठी पूजा नाही तर घरात आनंद, समृद्धी आणि शुभ उर्जेचे प्रतीक आहे." खामगावचे शिवाजी वेस  भागातील चिकाणे कुटुंब चार पिढ्यांपासून गणेशजींच्या आकर्षक मूर्ती बनवण्याचे काम करत आहे.  राणा चिकाणे म्हणतात की ते वर्षभर ६ इंच ते १२ फूट उंचीच्या मूर्ती बनवत असले तरी, वर्षभर लहान मूर्ती बनवल्या जातात, परंतु गणेश उत्सवानिमित्त ऑर्डरनुसार मोठ्या मूर्ती तयार केल्या जातात. या मूर्ती बनवण्याचे काम अडीच महिने ते ३ महिने आधीच सुरू होते. मूर्ती खरेदी करणारे लोक चिकाणे व त्यांच्या  नातेवाईकांकडे मूर्तींचे फोटो आणून देतात व त्यानुसार  राणा चिकाणे अगदी छायाचित्रांसारख्या मूर्ती बनवतात. ते असेही म्हणतात की आजपर्यंत त्यांनी प्लास्टर ऑफ पॅरिसच्या मूर्ती बनवलेल्या नाहीत. अजीबात  ते मूर्ती बनवण्यासाठी प्लास्टर ऑफ पॅरिसचा वापर केलेला  नाही व पुढे ही करणार नाही. ते फक्त साडु माती पासून मूर्ती बनवतात. साडु माती पूर्णा नदीवरून किंवा हार्डवेअर दुकानातून आर्डर देवून मागवली जाते. सध्या साडू माती मागील वर्षाच्या तुलनेत अंदाजे 20 ते 25 टक्क्याने महाग झाली आहे

 साडू माती व्यतिरिक्त, काही प्रमाणात पांढरी माती आणि कापूस देखील मूर्ती बनवण्यासाठी वापरला जातो, ज्यामुळे मूर्ती मजबूत बनतात आणि कापसामुळे मूर्तींमध्ये भेगा पडत नाहीत. त्या अतिशय आकर्षक पद्धतीने बनवल्या जातात. लहान-मोठ्या मूर्तींना आकार देण्यासाठी आणि त्यांना रंगीत करण्यासाठी विविध प्रकारचे रंग वापरले जातात. या मूर्ती सर्वांना आकर्षित करतात.

चिकाणे यांच्या कुटुंबातील नातेवाईकांमध्ये दयानंद प्रताप राणा चिकाणे, चंद्रकांत अर्जुन चिकाणे इत्यादी देखील शिवाजी वेश येथे कित्येक  वर्षांपासून सतत मूर्ती बनवून त्यांच्या पूर्वजांचा हा व्यवसाय करत आहेत.

चिकाणे कुटुंबातील सर्व सदस्य मूर्ती बनवून त्यांच्या पूर्वजांच्या व्यवसायात सतत मेहनत करून स्वतःचा आणि त्यांच्या कुटुंबाचा उदरनिर्वाह करत आहेत. मूर्ती चांगल्या प्रकारे घडवण्याचे हे काम पुढे चालू ठेवण्यासाठी महिलाही समर्पण आणि कठोर परिश्रमाने महत्त्वाची भूमिका बजावत आहेत.

त्यांच्या या कला कुसरतेला दिव्यांग शक्ती लाईव्ह चा सलाम